Badanie przesiewowe słuchu u noworodków umożliwia wykrycie wady słuchu u dzieci tuż po urodzeniu. Technologia może – i musi – zostać dopasowana w ciągu kilku tygodni od stwierdzenia ubytku słuchu. Nowoczesne aparaty słuchowe i implanty mogą zapewnić dzieciom zdolność słyszenia niezbędną dla ich prawidłowego rozwoju.
Technologia
wspomagająca
słyszenie
Jeśli już wiesz, że Twoje dziecko nie słyszy, znasz rodzaj i stopień ubytku słuchu – nadszedł czas na konkretne działania. To, co musisz zrobić jak najszybciej – to wybór i dopasowanie technologii, która umożliwi Twojemu dziecku dobre słyszenie.
Aby uzyskać najlepsze rezultaty leczenia wady słuchu, dziecko powinno dostać aparaty słuchowe niezwłocznie po diagnozie i nie później niż przed upływem 2. miesiąca życia.
(Joint Committee on Infant Hearing, 2019)
Czy wiesz, że już dwutygodniowe maleństwa korzystają z aparatów słuchowych?
Obecnie są dostępne różne rodzaje urządzeń, które pomagają dzieciom z wadami słuchu:
aparaty słuchowe,
implanty ślimakowe,
implanty ucha środkowego,
implanty pniowe,
systemy słuchowe na przewodnictwo kostne,
zdalne mikrofony.
Technologia słuchowa nie naprawia słuchu, ale wspomaga przekazywanie informacji dźwiękowych do mózgu Twojego dziecka.
Aparaty słuchowe na przewodnictwo powietrzne
Zazwyczaj pierwszymi urządzeniami, jakie otrzymuje dziecko z ubytkiem słuchu, są aparaty słuchowe.
Stosowane dziś aparaty to zaawansowane procesory cyfrowe, które można programować i dostosowywać tak, aby zapewniały korzyści dzieciom z różnym stopniem i rodzajem ubytku słuchu. Na podstawie wyników pełnej oceny audiologicznej protetyk słuchu zaproponuje rozwiązanie, które będzie optymalne dla Twojego dziecka.
Jak działają aparaty słuchowe?
Aparaty słuchowe to urządzenia, które wzmacniają dźwięki – sprawiają, że dla użytkownika aparatu stają się one głośniejsze.
Aparaty słuchowe są wyposażone w:
mikrofony, które wychwytują dźwiękI z otoczenia;
wzmacniacz, który zwiększa intensywność dźwięku;
odbiornik, który przekazuje wzmocniony dźwięk do ucha.
Warto wiedzieć, że wszystkie aparaty składają się z tych podstawowych części, jednak poszczególne marki i modele różnią się od siebie pod względem:
możliwości dopasowania ich do konkretnych ubytków słuchu,
wyposażenia w dodatkowe funkcje,
jakości wzmocnionego dźwięku.
Co to są wkładki uszne?
Wkładki uszne to bardzo ważna część aparatu słuchowego. Przesyłają dźwięk z urządzenia bezpośrednio do ucha. Są również odpowiedzialne są za stabilizację i utrzymanie aparatów słuchowych na uszku dziecka. Wkładka jest połączona z aparatem za pomocą wężyka, tzw. dźwiękowodu.
Wkładki uszne muszą być idealnie dopasowane do unikalnego kształtu uszka dziecka, dlatego wykonuje się je indywidualnie – na podstawie wycisku z ucha.
Istnieją różne rodzaje wkładek usznych, które są dopasowywane w zależności od wieku i stopnia niedosłuchu dziecka. Mogą być akrylowe (twarde) lub silikonowe (miękkie). W doborze odpowiednich wkładek pomoże Ci protetyk słuchu.
Protetyk nauczy Cię także, jak dbać o codzienną higienę aparatów i wkładek usznych dziecka.
Bardzo ważne jest regularne sprawdzanie, czy wkładki są dobrze dopasowane do wnętrza małżowiny i nie są uszkodzone (popękane, złamane) lub zatkane woskowiną. Jeśli wkładki wysuwają się z uszu dziecka lub aparaty często piszczą, wkładki z pewnością wymagają wymiany.
W 1. roku życia, kiedy uszka malucha szybko rosną, wkładki muszą być często wymieniane, nawet co 4–6 tygodni. Szacuje się, że od urodzenia do 5. roku życia dziecka wkładki mogą być wymieniane aż 32 razy.
W przypadku dzieci starszych, których uszy nie rosną tak szybko, wkładki należy wymieniać przynajmniej raz w roku.
Jakość i dopasowanie wkładek usznych mają kluczowe znaczenie dla dobrego słyszenia w aparatach słuchowych.
Dla kogo zalecane są aparaty słuchowe?
Aparaty słuchowe są zalecane:
w przypadku odbiorczego niedosłuchu w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym, a nawet głębokim;
w przypadku niedosłuchu mieszanego;
w przypadku jednostronnej wady słuchu;
w niektórych przypadkach przewodzeniowego ubytku słuchu;
u dzieci z głębokim ubytkiem słuchu przed wszczepieniem implantu ślimakowego (nawet gdy nie obserwuje się widocznych reakcji na dźwięki w aparatach ważne jest, aby kontynuować ich używanie aż do momentu wszczepienia implantu).
Aparaty słuchowe mają na celu przekazywanie informacji słuchowych – dźwięków otoczenia i dźwięków mowy – do mózgu dziecka, aby mogło ono rozwijać umiejętności językowe, szkolne i społeczne.
Jaki aparat słuchowy wybrać dla dziecka?
możliwie najlepszy aparat – taki, który zapewni odbiór dźwięków najlepszej jakości i pozwoli na kierunkowe słyszenie;
przeznaczony dla dzieci, czyli aparat pediatryczny – dostosowany do wielkości ucha dziecka;
o przyjaznym wyglądzie, wyposażony w odpowiednie zabezpieczenia przed dziećmi (zabezpieczenie komory baterii, blokada przycisków) oraz diody informujące o stanie naładowania baterii/akumulatora;
ze wzmocnieniem, które można regulować w przypadku, gdyby wada słuchu się pogłębiała.
Ile kosztują aparaty słuchowe?
Dobre aparaty słuchowe dla dziecka to wydatek rzędu nawet kilkunastu tysięcy złotych.
Niestety Narodowy Fundusz Zdrowia nie refunduje w całości zakupu aparatów słuchowych, jednak można się ubiegać o różne formy dofinansowania.
1. Refundacja z NFZ:
aparaty słuchowe dla dzieci i młodzieży do 26. roku życia (na przewodnictwo powietrzne lub przewodnictwo kostne) – 3000 zł na każde ucho, jeśli niedosłuch przekracza 30 dB – dofinansowanie przysługuje raz na 3 lata;
indywidualne wkładki douszne – każdorazowo 60 zł na każde ucho, na zlecenie lekarza;
zdalne mikrofony wspomagające słyszenie (Roger) – 3850 zł w przypadku wad słuchu utrudniających zrozumienie mowy; dofinansowanie jest przyznawane raz na 5 lat.
2. Dofinansowanie z PFRON-u / MOPS-u
Wysokość dofinansowania różni się w zależności od miejsca zamieszkania. Aktualnie w Krakowie jest to kwota do 2000 zł na każde ucho, przyznawana na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności (symbol 03-L). Kwota dofinansowania jest zależna od wysokości dochodów na osobę w rodzinie oraz od dostępności środków.
3. Wsparcie organizacji pozarządowych
W jaki sposób dbać o aparaty mojego dziecka?
Aparaty słuchowe wymagają rutynowej pielęgnacji i konserwacji. Powinny być codziennie osuszane w specjalnym urządzeniu przeznaczonym do tego celu.
Protetyk słuchu powinien przeprowadzić krótkie szkolenie z obsługi sprzętu oraz ze sposobów jego pielęgnacji. Należy wiedzieć, jak używać baterii, kabli, wężyków, wkładek usznych i innych części aparatów.
Dla niektórych modeli aparatów zostały stworzone aplikacje na urządzenia mobilne, które pozwalają na regulację głośności, przełączanie programów, sprawdzenie stanu naładowania baterii/akumulatorów i rejestrowanie czasu korzystania z aparatów.
W jaki sposób zabezpieczyć aparaty przed zniszczeniem?
Na rynku istnieje wiele rozwiązań zabezpieczających aparaty:
przed upadkiem – opaski, linki mocujące aparaty lub procesory do ubrania, spinki;
przed brudem i wilgocią – specjalne osłonki w różnych rozmiarach.
Jak sprawdzić, czy aparaty słuchowe dziecka działają?
Aparaty powinny być sprawdzane przez rodzica/opiekuna/członka rodziny każdego dnia przed założeniem ich dziecku.
Kontrola wzrokowa - należy sprawdzić:
czy obudowa aparatu nie jest uszkodzona (pęknięta, wgnieciona),
czy wkładka nie jest pęknięta,
czy we wkładce usznej nie zalega brud lub woskowina,
czy w wężyku jest wilgoć,
czy w komorze baterii nie ma śladów korozji.
Kontrola baterii - należy upewnić się, że baterie/akumulatory są wystarczająco naładowane, aby dziecko mogło kożystać z aparatu przez cały dzień.
Do kontroli baterii jednorazowych wykorzystuje się tester baterii. Sposób sprawdzenia poziomu naładowania wbudowanych akumulatorów powinien być natomiast opisany w instrukcji obsługi urządzenia.
Kontrola słuchania - aby móc skontrolować jakość dźwięków słyszanych przez dziecko przy pomocy aparatów słuchowych, potrzebny jest stetoskop ze specjalną końcówką (powinien być on dołączony do zestawu z aparatem słuchowym).
Jeśli zauważasz pogorszenie jakości sygnału (słyszysz dodatkowe dźwięki lub dźwięk jest przerywany), powinieneś się skontaktować z protetykiem słuchu, u którego aparat został zakupiony.
Pamiętaj – jeśli cokolwiek wzbudza Twój niepokój, powinieneś niezwłocznie skontaktować się z protetykiem słuchu.
TWOJE DZIECKO NIE MOŻE PRZEGAPIĆ ANI CHWILI …
Po założeniu dziecku aparatów, powinieneś jeszcze codziennie sprawdzać czy Twój maluch dobrze słyszy mowę.
Służą to tego tzw. dźwięki Linga, czyli sześć dźwięków mowy: /a/, /i/, /u/, /m/, /s/, /sz/, które reprezentują całe pasmo mowy. Jeśli dziecko słyszy i reaguje na te dźwięki, możemy się spodziewać, że odbiera zarówno wysokie jaki i niskie dźwięki mowy i jest gotowe na słuchanie przez cały dzień. Twój terapeuta powinien nauczyć Cię jak codziennie korzystać z dźwięków Linga.
Systemy słuchowe na przewodnictwo kostne
Do systemów słuchowych na przewodnictwo kostne należą:
aparaty słuchowe na przewodnictwo kostne,
implanty zakotwiczone w kości.
Aparaty słuchowe na przewodnictwo kostne
Stosuje się je u dzieci:
z wrodzonymi wadami ucha zewnętrznego – z mikrocją (niewykształconą małżowiną uszną) i atrezją (znaczne zwężonym lub całkowicie zarośniętym przewodem słuchowym),
z przewlekłymi stanami zapalnymi ucha środkowego, które uniemożliwiają zastosowanie zwykłych aparatów,
z wadami ucha środkowego.
Aparaty na przewodnictwo kostne omijają przeszkody anatomiczne. Zamieniają dźwięk w wibracje, które przez kość czaszki docierają bezpośrednio do ucha wewnętrznego. Taki aparat umieszcza się za pomocą opaski na kości znajdującej się tuż za uszkiem dziecka (na tzw. wyrostku sutkowatym).
Implanty zakotwiczone w kości
Mogą one zostać zastosowane dopiero, kiedy dziecko osiągnie wiek około 5 lat. Wszczepienie takiego implantu wymaga odpowiedniej grubości i twardości kości czaszki.
Implant zakotwiczony w kości składa się z dwóch części:
jedna jest chirurgicznie umieszczana w kości za uchem
druga to procesor zewnętrzny.
Implant ślimakowy
Implant ślimakowy jest przeznaczony dla dzieci z odbiorczym ubytkiem słuchu w stopniu znacznym i głębokim, które uzyskują ograniczone korzyści lub nie odnoszą żadnych korzyści z używania aparatów słuchowych, a więc nie słyszą dźwięków mowy.
Implant ślimakowy zastępuje uszkodzony ślimak w uchu wewnętrznym.
Implanty różnych producentów różnią się od siebie wyglądem, ale ich podstawowe elementy są takie same.
Każdy implant ślimakowy składa się z dwóch części:
części wewnętrznej – chirurgicznie wszczepianego odbiornika, który znajduje się pod skórą, i elektrody umieszczanej w ślimaku;
części zewnętrznej – procesora mowy (noszonego za uchem jak aparat słuchowy) i cewki nadawczej z magnesem (połączonej kabelkiem z procesorem).
Dostępne są również jednoczęściowe procesory mowy – mają one kształt niewielkiego dysku, który podobnie jak cewkę nadawczą przyczepia się do skóry głowy za pomocą magnesu.
To rozwiązanie stosuje się zwykle u starszych dzieci.
Procesor mowy wymienia się co 5 lat – wtedy możesz wybrać dla dziecka procesor jednoczęściowy.
Jak działają implanty ślimakowe?
Procesor jest wyposażony w mikrofony, które wychwytują dźwięki z otoczenia. W procesorze dźwięki są przetwarzane na sygnały cyfrowe, a następnie za pośrednictwem cewki nadawczej przekazywane do znajdującego się pod skórą odbiornika, gdzie zostają zamienione na impulsy elektryczne, a następnie wysłane do elektrod znajdujących się w ślimaku. Elektrody stymulują włókna nerwu słuchowego i wysyłają sygnały do mózgu, który interpretuje je jako dźwięki.
Dźwięki odbierane przez dziecko dzięki implantowi nie są takie same jak te słyszane za pomocą aparatu słuchowego. Mózg dziecka potrzebuje wielu doświadczeń, aby nauczyć się rozpoznawać dźwięki.
Co to są implanty hybrydowe?
Implanty hybrydowe, czyli elektroakustyczne, są przeznaczone dla dzieci z lekkim lub umiarkowanym ubytkiem słuchu w zakresie niskich i średnich częstotliwości, ale ze znacznym lub głębokim w paśmie wysokich częstotliwości.
Implant hybrydowy łączy w sobie:
aparat słuchowy – akustyczne wzmocnienie dźwięku w zakresie niskich i średnich częstotliwości,
implant ślimakowy – stymulację elektryczną w zakresie wysokich częstotliwości.
Decyzja o rodzaju implantu, który zostanie wszczepiony dziecku, zawsze jest podejmowana przez lekarza na podstawie wyników specjalistycznych badań.
Gdzie i kiedy powinienem zgłosić się na kwalifikację dziecka do wszczepienia implantu?
Jeśli Twoje dziecko nie czerpie korzyści z aparatów słuchowych, powinno jak najszybciej przejść kwalifikację do zabiegu wszczepienia implantu ślimakowego.
W Polsce działa 9 ośrodków, które wszczepiają dzieciom implanty ślimakowe.
Aby dowiedzieć się więcej na temat procesu kwalifikacji do wszczepienia implantu warto skontaktować się z ogólnopolską Platformą Razem dla Słuchu – tel. 22 3333 000.
Konsultant odpowie na Twoje pytania i wątpliwości, opowie o procesie kwalifikacji oraz doradzi, który ośrodek wybrać>
Ile kosztuje implant ślimakowy?
W Polsce implanty ślimakowe są w pełni refundowane przez NFZ.
Koszty związane z codziennym użytkowaniem procesora mowy – np. zakup baterii czy dodatkowych akcesoriów – pokrywają rodzice.
W jakim wieku dziecko może mieć wszczepiony implant ślimakowy?
Implanty są wszczepiane dzieciom przed ukończeniem 1. roku życia, najlepiej między 6. a 9. miesiącem.
Kandydatami do wszczepienia implantu ślimakowego mogą być również starsze dzieci, które:
straciły słuch w późniejszym okresie, np. w wyniku urazu lub choroby;
mają postępujący ubytek słuchu i przestają czerpać korzyści z aparatów słuchowych.
Czy dziecko zaczyna słyszeć od razu po operacji?
Implanty nie działają jak okulary!
Twoje dziecko będzie potrzebowało intensywnej (re)habilitacji słuchu i mowy. Będzie musiało nauczyć się interpretowania dźwięków za pomocą implantu.
Należy pamiętać, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie, dlatego czas potrzebny na adaptację będzie różny u każdego dziecka. U niektórych dzieci będzie można zauważyć natychmiastowe postępy, podczas gdy u innych na te same rezultaty trzeba będzie poczekać znacznie dłużej.
Implant ucha środkowego
Implanty ucha środkowego to inaczej urządzenia wszczepialne do ucha środkowego.
Mogą być rozwiązaniem u dzieci w wieku 5 lat i starszych z przewodzeniowym, odbiorczym lub mieszanym ubytkiem słuchu, które:
mają wrodzone wady ucha zewnętrznego i środkowego (mikrocja, atrezja),
ze względów zdrowotnych nie mogą nosić konwencjonalnych aparatów słuchowych lub aparatów na przewodnictwo kostne,
nie mogą nosić wkładek usznych ze względu na alergie, egzemę lub nawracające infekcje ucha zewnętrznego.
Istnieją różne rodzaje implantów ucha środkowego, ale ich sposób działania jest podobny.
Każdy implant ucha środkowego zbudowany jest z dwóch części:
części wewnętrznej – wszczepianej przez chirurga i w zależności od potrzeb mocowanej do jednej z kosteczek słuchowych albo bezpośrednio na ślimaku (na okienku okrągłym),
części zewnętrznej – procesora umieszczanego na głowie za pomocą wbudowanego magnesu.
Mikrofon odbiera dźwięk, który jest przetwarzany w sygnały elektryczne, a następnie w wibracje. Docierają one bezpośrednio do ucha środkowego, omijając przeszkody anatomiczne ucha zewnętrznego.
Implant pniowy
Implant słuchowy pnia mózgu to urządzenie wszczepiane chirurgicznie dzieciom, które nie mogą czerpać korzyści z aparatów słuchowych lub implantów ślimakowych ze względu na istotne nieprawidłowości w uchu wewnętrznym, takie jak:
brak ślimaka,
brak lub niedorozwój nerwu słuchowego,
kostnienie ślimaka,
Implant pniowy, podobnie jak implant ślimakowy, składa się z części wewnętrznej i procesora mowy. Elektrody części wewnętrznej umieszcza się w pniu mózgu, aby ominąć nieprawidłowości anatomiczne ucha wewnętrznego lub nerwu słuchowego.
Pierwsza w Polsce operacja wszczepienia implantu pniowego u małego dziecka (dwulatka) została przeprowadzone w Wojewódzkim Szpitalu Dziecięcym w Bydgoszczy w 2020 roku.
Dobrze dopasowana technologia pozwoli dziecku rozwijać mowę, w pełni uczestniczyć w życiu i angażować się we wszystkie aktywności razem ze słyszącymi rówieśnikami.
Systemy zdalnych mikrofonów
Słyszenie na odległość
Słyszenie na odległość sprawia trudności każdemu z nas. Gdy ktoś, kto do nas mówi, jest znacznie oddalony, nie jesteśmy w stanie dokładnie usłyszeć jego komunikatu, często musimy się domyślać. Tym większy problem w takich sytuacjach napotykają dzieci z ubytkiem słuchu. Dla nich odległość zawsze będzie stanowić duże wyzwanie, nawet jeśli korzystają z zaawansowanych technologicznie urządzeń wysokiej jakości. Ważne, aby rodzice i opiekunowie wiedzieli, z jakiej odległości ich dziecko dobrze słyszy.
Im większa jest odległość między osobą mówiącą a słuchającą, tym cichszy będzie dźwięk docierający do słuchacza. I odwrotnie: możemy zwiększyć intensywność sygnału mowy przez zmniejszenie odległości.
Jaki jest rzeczywisty wpływ odległości na głośność komunikatu?
Reguła 6 dB
Głos mamy mówiącej do dziecka z odległości 1 metra ma typowe natężenie dla zwykłej rozmowy, czyli ok 60 db. Głośność mowy spada
o 6 dB przy każdym podwojeniu odległości. Oznacza to, że jeśli mama będzie mówiła do dziecka z odległości 2 metrów, to ten komunikat będzie dla dziecka o 6 dB cichszy, czyli jego natężenie będzie wynosiło tylko 54 dB.
Pamiętaj – 6 dB stanowi dla dziecka z wadą słuchu znaczącą różnicę!
Jeśli chcesz, aby dziecko słyszało Cię wyraźnie – podejdź bliżej, ponieważ wzrost natężenia dźwięku mowy o 6 dB sprawi, że będzie on odbierany przez dziecko jako znacznie głośniejszy.
Czym jest „bańka słuchowa"?
Autorką pojęcia bańki słuchowej jest doktor Karen L. Anderson. Opracowała tę koncepcję, aby pomóc rodzicom i opiekunom zrozumieć, w jaki sposób odległość wpływa na trudności w słuchaniu i rozumieniu u dziecka z wadą słuchu.
Bańka słuchowa to obszar wokół dziecka, w którym mowa jest wystarczająco wyraźna, aby dziecko mogło ją zrozumieć.
Jeśli mama znajduje się w bańce słuchowej, możemy oczekiwać, że dziecko będzie dobrze słyszało dźwięki mowy, co pozwoli mu w prawidłowy sposób budować system językowy.
Jeśli osoba mówiąca do dziecka znajduje się poza bańką słuchową, dziecko nie usłyszy, co do niego mówi.
Trzeba pamiętać, że niemowlęta i małe dzieci muszą mieć najbardziej optymalny dostęp słuchowy, aby uczyć się języka.
Kiedy dziecko zaczyna raczkować, a potem chodzić, coraz częściej znajduje się w odległości większej niż idealna odległość od mówiącej osoby, czyli 1 metr.
Madell, Hewitt, 2022
Rozmiar bańki słuchowej dziecka jest indywidualny – zależy od stopnia ubytku słuchu i zastosowanej technologii wspomagającej słyszenie.
Rodzice/opiekunowie mogą dowiedzieć się, jaka jest wielkość bańki słuchowej dziecka, obserwując jego reakcje podczas codziennych interakcji.
Kiedy rodzice mówią, będąc wewnątrz tej bańki, dzieci mogą słyszeć, przyswajać język i skutecznie się uczyć. Z tego powodu w codziennej kontroli słuchu dziecka należy uwzględniać odległość.
Rodzice/opiekunowie często przeżywają frustrację, ponieważ obserwują zmienne reakcje dziecka na komunikaty. Dzieci czasem wydają się dobrze słyszeć, innym razem zaś wcale nie reagują.
Badania wykazały, że 40% mowy słyszanej przez dziecko podczas typowego dnia pochodzi z odległości ponad 2 metrów lub z nakładających się dźwięków (Mulla i McCracken, 2014). Stanowi to dla dziecka z niedosłuchem poważne wyzwanie w zakresie rozumienia mowy.
Typowo słyszące dzieci bez trudu rozumieją normalny poziom konwersacji odbywającej się w odległości ponad 6 metrów od nich i łatwo podsłuchują dyskusje, w których bezpośrednio nie uczestniczą.
Dopasowanie aparatu słuchowego lub implantu ślimakowego to pierwszy niezwykle ważny krok umożliwiający dziecku z ubytkiem słuchu branie udziału we wszystkich aktywnościach. Nawet najlepsze wzmocnienie może jednak nie wystarczyć. Dziecko z wadą słuchu zawsze będzie miało trudności w rozumieniu mowy w złożonych sytuacjach słuchowych.
Co to są złożone sytuacje słuchowe?
Złożone sytuacje słuchowe to sytuacje, w których warunki akustyczne są dla dziecka niekorzystne – pojawiają się hałas, pogłos lub występuje zbyt duża odległość od rozmówcy. Każde dziecko z wadą słuchu codziennie zmaga się z takimi sytuacjami podczas:
słuchania w grupie przedszkolnej, w klasie, w sali gimnastycznej na lekcji WF-u;
zabawy na świeżym powietrzu: na placu zabaw, na wycieczce rowerowej, na zajęciach sportowych, jeżdżąc na nartach;
imprez rodzinnych i szkolnych – na weselach, urodzinach, balach, szkolnych akademiach;
zajęć tanecznych;
podróżowania samochodem;
jazdy w wózku spacerowym lub foteliku rowerowym.
Takich sytuacji nie da się uniknąć, ale można pomóc dziecku, stosując system zdalnego mikrofonu.
W codziennych sytuacjach rodzice najczęściej nie mają możliwości przebywania w bańce słuchowej dziecka. Wówczas należy zastosować system zdalnego mikrofonu (RM).
Czym jest system zdalnego mikrofonu?
system zdalnego mikrofonu – RM (remote microphone (RM) systems)
Zdalne systemy mikrofonowe (remote microphone systems, RM) wykorzystują cyfrową technologię bezprzewodową (podobną do Bluetooth), która umożliwia łączenie się z aparatami słuchowymi.
Zdalny system mikrofonowy składa się z trzech części:
- mikrofonu noszonego blisko ust, który odbiera twój głos,
- nadajnika, który przesyła komunikat z mikrofonu bezpośrednio do aparatu słuchowego dziecka;
- odbiornika, który odbiera komunikat z twojego mikrofonu.
Większość współczesnych zdalnych systemów mikrofonowych do codziennego użytku zawiera mikrofon i nadajnik w jednym małym urządzeniu. W najnowszych aparatach słuchowych odbiorniki są zazwyczaj wbudowane, starsze urządzenia wymagają natomiast dodatkowego komponentu – małego odbiornika, który mocuje się do pokrywy baterii aparatu słuchowego.
W przeszłości systemy RM były używane wyłącznie w szkołach, aby ułatwić uczniom słuchanie w klasie, gdzie panuje hałas i jest duży pogłos.
Obecnie wyniki badań potwierdzają potrzebę stosowania zdalnych mikrofonów również w domu, aby już we wczesnym dzieciństwie wspierać słuchanie i naukę mowy.
Korzyści ze stosowania zdalnego systemu mikrofonowego:
poprawa rozumienia mowy w hałasie i na odległość;
kompensacja wpływu hałasu i pogłosu (redukcja hałasu w tle, dzięki czemu komunikat jest lepiej słyszalny);
umożliwienie dziecku słuchania bez nadmiernego wysiłku;
umożliwienie dziecku słyszenia komunikatów w taki sposób, jakby rozmówca znajdował się w bańce słuchowej, bez względu na to, co robi dziecko:
- przekazywanie głosu rodzica/opiekuna raczkującemu czy biegającemu po domu dziecku;
- umożliwienie dziecku słuchania rozmów innych osób;
- przekazywanie głosu nauczyciela bezpośrednio do aparatów słuchowych/implantów ucznia – dzięki temu nauczyciel zyskuje pewność, że jego instrukcje będą słyszalne bez względu na hałas i niezależnie od kierunku czy odległości od dziecka;
Dzieci zgłaszają, że korzystanie z systemu RM daje im poczucie bezpieczeństwa, gdy oddalają się od rodziców, np. w sklepie lub na wycieczce.
Badanie przeprowadzone w Polsce na grupie 25 dzieci z wadą słuchu (używających implantów ślimakowych) w wieku od 3 do 8 lat wykazało skuteczność zastosowania minimikrofonów bezprzewodowych w terapii i edukacji. U dzieci biorących udział w badaniu potwierdzono poprawę w zakresie reakcji na dźwięk, lokalizacji oraz jakości słyszenia(Bieńkowska i in., 2020).
Najczęściej stosowanymi akcesoriami wspomagającymi słyszenie są systemy mikrofonów Roger firmy Phonak. Ich nazwa pochodzi od terminu lotniczego „Roger” oznaczającego „wiadomość otrzymana i zrozumiana”.
Roger to inteligentna technologia bezprzewodowa, która przesyła mowę bezpośrednio do aparatów słuchowych i implantów ślimakowych, pomagając pokonać odległość i hałas.
Mikrofon stale skanuje otoczenie i ocenia poziom głośności oraz hałas w tle. Następnie urządzenie Roger dostosowuje sygnał przekazywany do odbiorników, aby zapewnić najlepszy stosunek sygnału do szumu.
Roger jest w pełni kompatybilny z aparatami słuchowymi, urządzeniami zakotwiczonymi w kości i systemami implantów ślimakowych.
W zależności od potrzeb firma Phonak oferuje kilka rodzajów mikrofonów. Niektóre z nich są przeznaczone do wykorzystywania w szkole, a inne do użytku domowego.
Dowiedz się więcej:
https://www.phonak.com/pl-pl/aparaty-s%C5%82uchowe/mikrofony
https://www.phonak.com/pl-pl/aparaty-s%C5%82uchowe/mikrofony/roger-w-edukacji
Bibliografia
Bieńkowska K.I. i in.., Skuteczność zastosowania minimikrofonów wspomagających słyszenie w terapii dzieci z implantem ślimakowym – badanie wieloośrodkowe, „Szkoła Specjalna” 2020, nr 1, s. 37–46.
Year 2019 Position Statement: Principles and Guidelines for Early Hearing Detection and Intervention Programs, Joint Committee on Infant Hearing, https://www.audiology.org/practice-guideline/year-2019-position-statement-principles-and-guidelines-for-early-hearing-detection-and-intervention-programs/ (dostęp: 10.09.2024).
Madell R.J., Hewitt J., From Listening to Language: Comprehensive Intervention to Maximize Learning for Children and Adults with Hearing Loss, New York 2022.
Madell R.J. i in., Pediatric Audiology: Diagnosis, Technology, and Management, New York 2019.
Mulla I., McCracken W., The Use of FM Technology for Pre-School Children with Hearing Loss, A Sound Foundation Through Early Amplification 2014, International Pediatric Audiology Conference.
www.cochlear.com (dostęp: 10.09.2024).
www.medel.com (dostęp: 10.09.2024).
www.phonak.com (dostęp: 10.09.2024).
www.poradniklaryngologii.pl (dostęp: 10.09.2024).
www.razemdlasluchu.pl (dostęp: 10.09.2024).